Bài viết này sẽ tổng hợp kiến thức từ cơ bản đến nâng cao về PSU và hướng dẫn cách chọn bộ nguồn phù hợp nhất.
1. Nguồn máy tính (PSU) là gì?
PSU có nhiệm vụ chuyển đổi điện xoay chiều (AC 220V) thành điện một chiều (DC) để cung cấp cho các linh kiện trong máy tính như
CPU, GPU, RAM, bo mạch chủ, ổ cứng….
Ngoài ra, PSU còn giúp ổn định điện áp và bảo vệ hệ thống trước tình trạng sụt áp hay chập cháy.
2. Cấu tạo & nguyên lý hoạt động
- Bộ lọc & chỉnh lưu: chuyển đổi AC thành DC.
- Bộ biến áp xung: hạ áp điện từ 220V xuống mức thấp hơn.
- Mạch ổn áp: giữ điện áp đầu ra ổn định (3.3V, 5V, 12V).
- Các đầu kết nối: 24-pin cho mainboard, 4/8-pin cho CPU, 6/8-pin PCIe cho GPU, SATA/Molex cho ổ cứng.
3. Các thông số quan trọng khi chọn PSU
- Công suất (Watt): PC văn phòng (350–450W), PC gaming tầm trung (500–650W), PC gaming cao cấp (750–1200W).
- Hiệu suất 80 PLUS: từ White, Bronze, Silver đến Gold, Platinum, Titanium.
- Form factor: ATX (chuẩn phổ biến), SFX/SFX-L (nhỏ gọn), TFX (máy mỏng).
- Đường điện +12V: rất quan trọng cho CPU & GPU.
- Cáp nguồn: Non-Modular, Semi-Modular, Full Modular.
- Công nghệ bảo vệ: OVP, UVP, OCP, SCP, OTP.
4. Bảng so sánh các chuẩn Modular PSU
| Tiêu chí | Non-Modular | Semi-Modular | Full Modular |
|---|---|---|---|
| Thiết kế dây | Dây liền toàn bộ | Một số dây liền, số khác tháo rời | Tháo rời hoàn toàn |
| Đi dây | Khó gọn gàng | Tương đối dễ | Rất gọn gàng, thẩm mỹ cao |
| Giá thành | Rẻ nhất | Trung bình | Cao nhất |
5. Cách lựa chọn nguồn máy tính phù hợp
- PC văn phòng: PSU 350–450W, chuẩn 80 Plus Bronze.
- PC gaming tầm trung: PSU 500–650W, chuẩn 80 Plus Bronze/Gold.
- PC gaming cao cấp/Workstation: PSU 750–1200W, chuẩn 80 Plus Gold trở lên.
- Server/Render: PSU 1000–1600W, chuẩn Platinum/Titanium.
Mẹo: Hãy chọn PSU công suất cao hơn mức tính toán từ 20–30% để đảm bảo dự phòng.
6. Sai lầm thường gặp
- Mua PSU trôi nổi, công suất ảo.
- Chỉ nhìn Watt ghi trên nhãn mà bỏ qua hiệu suất & chất lượng.
- Dư công suất quá nhiều → lãng phí tiền.
7. Bảng so sánh các cấp chứng nhận 80 PLUS
Chứng nhận 80 PLUS cho biết hiệu suất chuyển đổi điện năng của PSU.
Hiệu suất càng cao → ít hao phí điện, ít tỏa nhiệt và tiết kiệm điện hơn.
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết:
| Chứng nhận | Hiệu suất 20% tải | Hiệu suất 50% tải | Hiệu suất 100% tải |
|---|---|---|---|
| 80 PLUS White | 80% | 80% | 80% |
| 80 PLUS Bronze | 82% | 85% | 82% |
| 80 PLUS Silver | 85% | 88% | 85% |
| 80 PLUS Gold | 87% | 90% | 87% |
| 80 PLUS Platinum | 90% | 92% | 89% |
| 80 PLUS Titanium | 92% | 94% | 90% |
Lưu ý: Các con số có thể thay đổi một chút tùy theo chuẩn điện (115V hoặc 230V), nhưng nhìn chung bảng trên phản ánh đúng thứ bậc hiệu su
8. Nguồn tiết kiệm điện là gì?
Nguồn tiết kiệm điện là PSU có hiệu suất cao (chuẩn 80 PLUS Gold trở lên),
giúp giảm lượng điện năng bị thất thoát dưới dạng nhiệt.
Loại PSU này đặc biệt hữu ích cho doanh nghiệp, server, PC gaming cấu hình mạnh vì vừa giảm tiền điện, vừa tăng độ bền linh kiện.
Ưu điểm của nguồn tiết kiệm điện
- Hiệu suất chuyển đổi điện năng từ 90% trở lên.
- Giảm lượng điện năng tiêu thụ hàng tháng.
- Giảm nhiệt lượng tỏa ra → hệ thống mát hơn, quạt chạy ít hơn → êm ái.
- Tuổi thọ PSU và linh kiện khác cao hơn.
Khi nào nên dùng PSU tiết kiệm điện?
- Khi sử dụng PC 24/7 (server, render farm).
- Khi dùng cấu hình mạnh (CPU cao cấp, GPU RTX/Quadro).
- Khi muốn tối ưu chi phí điện năng về lâu dài.
PSU là linh kiện quan trọng quyết định sự ổn định và tuổi thọ hệ thống.
Để đảm bảo dàn PC hoạt động bền bỉ, hãy ưu tiên chọn PSU chính hãng, chuẩn 80 Plus, thương hiệu uy tín
và công suất phù hợp với cấu hình của bạn.
Nguyên tắc vàng: Đừng tiếc tiền cho PSU – một bộ nguồn tốt sẽ bảo vệ tất cả linh kiện còn lại.
